Clubs Museum

Zoals je in het blogartikel "Betalen op clubs" hebt kunnen lezen, werd Clubs na drie jaar sinds de oprichting (in september 1999) een betaaldienst. Clubs was in eerste instantie opgericht met als doelgroep HetNet klanten, met promotie via het webportaal van HetNet. Ondertussen werd het platform echter door "heel Nederland" gebruikt, ook door cluppers die geen klant waren van HetNet. Omdat dit provider HetNet als eigenaar van Clubs natuurlijk behoorlijk wat geld kostte aan onder andere beheer, ontwikkeling, hardware, software licenties en ook het dataverkeer nog eens een enorme vlucht nam, vond HetNet dat de dienst Clubs zijn "eigen broek moest gaan ophouden". Betalen op Clubs werd geintroduceerd met onder andere VIP-abonnementen en het bekende puntensysteem met de Clubs Portemonnee en de Clubkas.  

18 december 2002 werd de ingangdatum voor betalen op Clubs. Dit was al enige tijd daarvoor aangekondigd. Zoals Serpentor al schreef in het eerder genoemde blogartikel, sloeg deze mededeling bij veel cluppers in als een bom: iedereen was er ongemerkt aan gewend geraakt dat cluppen "gratis" was en betalen voor een website (of app zoals tegenwoordig) was nog geen gemeengoed. Bijna niemand stond erbij stil dat "gratis" natuurlijk niet bestaat: daarvan kun je geen werknemers betalen of een product aanbieden. Zoals met alles in de wereld - zo werkt de economie nu eenmaal - zagen anderen deze reactie ook aankomen en probeerden handig in te spelen op de aankondiging en de verontwaardiging die daarop volgde dat Clubs een betaaldienst zou gaan worden: concurrentie dus. 

De Rotterdamse internet provider Superweb (die als eerste internet aanbood voor een vast bedrag per maand in plaats van telefoontikken: een flat-fee-rate) kwam op 8 november 2002 als eerste kort na de aankondiging van HetNet met de mededeling dat zij per 1 december 2002 een gratis "clubsachtige" dienst zou gaan aanbieden: het oprichten van Superweb-Clubs. Dit was een vereenvoudigde communityomgeving met een weblog, forum en agenda. Dit leek op MSN Groups. Superweb was eerder failliet verklaard, maar had een doorstart gemaakt en wilde klanten terugwinnen waaronder die van HetNet. Een gratis "clubsdienst" zou hiermee kunnen helpen. Deze dienst van Superweb is nooit een succes geworden: de eenvoudige omgeving haalde het niet bij de functionaliteit die Clubs aanbood en de dienst heeft niet lang bestaan.

Een ander verhaal is dat van "concurrent" ClubID. Het hostingbedrijf Dolphin Internet Services had een slechtlopende website - ClubID - overgenomen (dit was een profielenwebsite) en kondigde aan deze om te bouwen tot een gratis alternatief voor Clubs. De website ging op 19 december 2002 live, één dag na de introductie van betalen op Clubs. Het idee erachter bleek echter niet alleen het aanbieden van een soort alternatief: Clubs werd grotendeels (visueel) nagebouwd door ClubID. De Clubhome layout met modules was eenvoudiger maar leek wel geheel op Clubs. Ook bestond er de Startersclub en Clubhuis rubrieken waaronder Nieuwe Clubs en Actieve Clubs. 

Waar Superweb het niet haalde, ging het bij ClubID eventjes hard: door de onvrede van bepaalde cluppers (met name operators), werden er in de eerste dagen na het introduceren van betalen op Clubs, honderden clubs opgericht op ClubID. Na enkele weken stond de teller op ruim 2300. Duizenden "cluppers" melden zich ook aan. De website van ClubID ging daardoor al snel down, de infrastructuur was niet te vergelijken met Clubs van HetNet. Er zat ook maar een heel klein team achter ClubID, die de website in de lucht moesten houden naast hun werk als hostingbedrijf. Het was een klus die "erbij" werd gedaan, net als de clubs bij Superweb.

De reden dat ClubID meer aansprak dan het initief van SuperWeb, was het feit dat het een redelijk gelijkende kopie was van Clubs, met een forum, agenda, nieuws, fotoalbum en een bestandensectie.

Uiteindelijk liep de teller voor ClubID op richting de 6000 clubs, waarbij veel bekende clubs 1 op 1 door operators gekopieerd werden van Clubs van HetNet naar ClubID (voor zover de mogelijkheden het toelieten, want ClubID boodt veel minder mogelijkheden en haperde nogal eens). 

HetNet als eigenaar van Clubs, reageerde hierop dat Clubs weliswaar een betaalde dienst was, maar dat Clubs ruim 25.000 clubs in haar aanbod had met meer mogelijkheden en vooral veel meer gebruikers. 

Toch werd ClubID uiteindelijk geen succes: de website had vaak te kampen met technische problemen en beloofde updates en nieuwe functionaliteiten bleven op een bepaald moment uit. Mogelijk had dit ook te maken met de kosten: mijn persoonlijke mening destijd was dat ook ClubID zich enorm vergist had in het beheer en de kosten om een grote community website in de lucht te houden. Uit de medeling van ClubID zelf later bleek dit inderdaad het geval. Daarnaast moet overal geld verdiend worden en het bedrijf erachter was eigenlijk een hosting bedrijf: niet veel cluppers die overstapten zouden die diensten gaan afnemen. Cluppers wilden gewoon cluppen en geen eigen website pakket afnemen of zakelijke hosting diensten.

Daarnaast werd Clubs van HetNet in 2003 en 2004 steeds professioneler: Clubs had de beschikking over een veel groter vast technisch team én een vaste ClubMaster plus een veel betere techniche infrastructuur als onderdeel van HetNet, dat inmiddels een grote internetprovider was geworden met 1 miljoen betalende klanten. Ondanks het invoeren van betalen, werd de dienst Clubs steeds stabieler en kreeg regelmatig nieuwe functionaliteiten. Veel cluppers en operators keerden dan ook na enkele maanden - of soms na een jaar - weer terug van ClubID naar Clubs. Bovendien was een belangrijk deel van het "publiek" oftewel de leden blijven hangen op Clubs.
 
Uiteindelijk ging ook ClubID ter ziele: de website ging "tijdelijk" uit de lucht voor verbeteringen en er werd aangekondigd dat medio 2005 er een geheel nieuwe, moderne omgeving zou worden gebouwd. Maar na maanden stond de mededeling er nog steeds: het kwam niet van de grond. Omdat de gebruikers bij ClubID niet meer bij hun clubs konden, keerden deze grotendeels weer terug naar Clubs.

In de jaren 2003 tot en met 2005 groeide Clubs verder, waarna het ledenaantal tussen 2006 en 2009 behoorlijk daalde, onder andere door de opkomst van nieuwe social media websites zoals Hyves en wat later Facebook, waarvan ook Hyves de concurrentie verloor. In 2008 werd Clubs door KPN (eigenaar van HetNet) verkocht aan Clubs Social Media die het huidige Clubs 2.0 vanaf 2009 tot op heden aanbiedt om te "cluppen". Daardoor bestaat Clubs nu al bijna 19 jaar als community platform.